Via deze blog wil ik graag mensen laten kennis maken met het schoolproject in Senegal waar ik 14 jaar geleden een schooljaar ondergedompeld werd in het Senegalese dagelijks leven en het onderwijs. Hieronder vind je kort uitleg over het project, met enkele foto’s. In het deel verder op de blog ( ‘mijn Senegalverhaal’ ) kun je wat uitgebreider mijn verhaal lezen en ook informatie vinden over het project in het dorp Fissel (in de brousse) waar we een kleuterklasje bouwden met steun van vele mensen hier.

In het begin van de jaren '90 zijn mr. en mevr. Sène, een Senegalees koppel uit M'Bour begonnen met de bouw van een kleuter- en lagere school in M'Bour, een middelgrote stad aan de kust van Senegal.

• 

  Directeur N'Gary Sène en zijn vrouw  Dieye N'Diaye (inspectrice van de kleuterscholen)

  
  
  Door een ontmoeting met Monique en Etienne De Jaegher uit Brugge, die de familie Sène toevallig leerden kennen op reis in Senegal, is er een sponsoring op gang gekomen die ervoor zorgde dat de school kon gebouwd worden.
  
  
  

  

  de kleuterschool 

  
  
  
  
  
  
  
  
  

  

  de lagere school ( 2012 )

• 

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
       
  
  Jaar na jaar werden er acties ondernomen door o.a. de leerlingen van het St. Lodewijks die de verdere groei van de lagere school hebben mogelijk gemaakt
  
  
• In 1998-1999 ben ik na mijn studie lager onderwijs een jaar als vrijwilligster in de school gaan werken. 
  
  
  

  

  voor de klas in de lagere school GSEM

  
  Zo leerden heel wat mensen ( vrienden, familie, buren, kennissen,collega’s, leerlingen,…) het schoolproject en de familie Sène kennen en hebben velen zich geëngageerd om het project verder te ondersteunen.Vooral door kinderen die het schoolgeld niet konden betalen te ondersteunen ( parrainage ) en ook te zorgen voor het vervoer van de kinderen door bijvoorbeeld de aankoop van het schoolbusje (le car jaune ) te financieren en mee vol te stoppen met bruikbaar materiaal.

le car jaune ! Al 15 jaar schoolbusje van GSEM

het parrainage systeem: je betaalt 150 à 200 € om een kindje een heel jaar naar school te laten gaan. 

Je krijgt van de directie een verslagje, rapport van de leerling. 

• 
  De school GSEM is nu uitgegroeid tot een school van meer dan 1000 kinderen en middelbare scholieren en presteert bijzonder goed in de testen van het ministerie van onderwijs. Ze behoort tot de betere scholen van Senegal.

de school anno 2016: er gaan zo'n 800 kinderen naar school.  Er zitten ongeveer 50 kinderen per klas. Een lokaal is zoals een klaslokaal bij ons ( 20 kinderen) Mr. Sène wil geen kinderen weigeren. Zoveel mogelijk kinderen een goede toekomst verzekeren , is zijn grote doel.

GSEM is een privé school. De directie (mr. Sène ) betaalt zelf de leerkrachten , alle kosten, leermiddelen, de bouw van de school, vernieuwing, transport van de leerlingen ( busjes, onderhoud,..) De ouders moeten dus maandelijks een bijdrage betalen. In de publieke scholen betaalt de staat de leerkrachten, de schoolgebouwen, onderhoud, tafels en stoelen. Maar het publieke onderwijs is erbarmelijk. 160 leerlingen per leerkracht ( 80 in de voormiddag, 80 in de namiddag), overvolle klassen dus, schoolgebouwen en klaslokalen in zeer slechte staat. Er zijn geen financiële middelen. En daarbovenop, heel veel staking ( onderbetaalde leerkrachten, slechte werkomstandigheden,…) Dit alles leidt tot minder goede resultaten van de leerlingen uit de publieke scholen. Weinig slaagkansen, weinig kans op een goede toekomst…

klas in een publieke school

klas in de privé school ( gsem)

Meneer Sène en het team zijn dag en nacht, met hart en ziel aan het werk om de kwaliteit van zijn school te behouden en te verbeteren. 

• Reeds enkele jaren vroegen de ouders van de leerlingen aan meneer Sène of hij ook een secundaire school wou oprichten voor hun kinderen die afstudeerden in het lager. De kwaliteit van het officieel (publieke) secundair onderwijs is nog slechter dan de publieke lagere scholen.
• Na lang nadenken en overleg is in 2010 dan de bouw van het college gestart. Terug met ondersteuning van veel vrienden vanuit Brugge onder andere met een lening voor de opstart van de bouw.
  
  
  

  

  2012: het college ( middelbare school ) krijgt vorm dankzij steun van velen bij ons

  
  
  

  

  
  

  

  

  
  

  

  de leerlingen zijn erg gemotiveerd en apetrots op hun mooie klaslokalen

  
  
• De eerste twee klassen waren klaar in 2011 en dit schooljaar zijn er reeds 6 klassen in gebruik. En telkens er nieuwe middelen zijn werd de school gestaag verder uitgebouwd.
• Financiële hulp blijft welkom voor het verder inrichten en uitrusten van de lokalen: stoelen, banken, borden, schoolmateriaal ( leerboeken,…) , beamers om via internet de wereld in de klassen binnen te laten komen ( grote didactische waarde ! ), ...
  
  

Wat zijn de huidige financiële noden voor de school GSEM in M’Bour:

• Aankoop didactisch materiaal voor de kleuterschool , lagere school en middelbare school ( potloden, balpennen, leitjes, creamateriaal, speelgoed, leerboeken,…)
• Vernieuwing kleutergebouw ( gebouwd begin jaren ‘ 90): dak is stuk, klassen moeten herschilderd worden, nieuwe bankjes, stoeltjes,…
• Betalen schoolgeld van kinderen : parrainagesysteem

een kleuter betaalt ong. 180 € per jaar, een lagere schoolkind 220 €, een leerling in het college 250 € . Mr.Sène wil geen elite school, maar wil de kans bieden aan alle leerlingen om bij hem school te lopen, ook de armsten waarvan de ouders geen inkomen hebben. Daarom werkt de school met het parrainagesysteem.

deze folder maakte Sabine uit Brugge. Zij zorgde ervoor dat er kon gestart worden met de bouw van het college in 2010.

• Verdere bouw van de middelbare school + inrichting van de klassen en aankoop didactisch materiaal.

Dankzij financiële steun van mensen hier kan blijft de school groeien en bloeien.

De school GSEM is een zeer degelijke, kwalitatieve school. De kinderen behalen goede resultaten, kunnen onder goede omstandigheden naar school 
( geen stakingen, minder groot aantal lln dan in de publieke scholen, een mooi terrein om te spelen, sporten, busjes die hen naar school en naar huis brengen,…) Mr. Sène draagt goed zorg voor de kwaliteit van de school, het welbevinden van de leerkrachten en leerlingen.

Een school om te blijven steunen !

'mijn Senegalverhaal : 1998 - 2017 '

     GSEM : school in M'Bour
                     SENEGAL

voor de klas, 32 leerlingen ( nu gemiddeld 50 per klas)

In 1998 studeerde ik af als onderwijzeres in Gent. Ik wou toen, in mijn laatste jaar, graag naar Afrika om stage te doen. Maar dat kon ( toen ) via de school niet georganiseerd worden. Ik zocht dan zelf een project om als vrijwilligster een tijdje te werken, na het behalen van mijn diploma. Via via leerde ik Monique en Etienne De Jaegher kennen. Erg vriendelijke mensen die me enthousiast vertelden over een schooltje in M’Bour, een middelgrote stad 80 km ten zuiden van de hoofdstad Dakar, aan de kust. 

Het schooltje , toen (1998) 3 kleuterklassen en 2 lagere klassen draagt nu al ongeveer 20 jaar hun naam: GSEM, Groupe Scolaire Etienne et Monique.

Etienne en Monique leerden N’Gary Sène en Dieye N’Diaye kennen tijdens een reis in Senegal.

     

 Mr. en mevr. Sène woonden in een klein appartement in M’Bour, samen met hun 2 zoontjes. Ze hadden een terrein ter beschikking en wilden daar een schooltje op bouwen. Mr. Sène ( de oudste zoon van 30 kinderen, opgegroeid in een dorp in de brousse maar de kans gekregen om toch naar school te gaan) had enkele jaren gewerkt in een bank, mevr. Sène was kleuterleidster en wou verder studeren om inspectrice te worden. ( dit lukte haar ook eind de jaren ’90) Etienne en Monique vonden het prachtig dat deze mensen zich zo wilden inzetten voor het onderwijs in Senegal, voor de toekomst van de Senegalese kinderen. Dankzij hun financiële steun, hun tijd en energie om nog verdere financiële steun te zoeken, kon de bouw van de kleuterschool beginnen en uitgroeien tot een mooie, grote en kwaliteitsvolle kleuter- en lagere school.

de voorkant van de school

de kleuterschool

de lagere school

                                                          

Zo kwamen heel wat mensen uit Vlaanderen in contact met het schooltje GSEM, en kon de school blijven groeien. Maar bovenal de inzet van mr en mevr Sène, jaar na jaar, dag in dag uit , maakt de school tot zo’n succes. Met hart en ziel werken zij al jarenlang voor hun school en onderhouden zij de vele contacten met de mensen die de school op de één of andere manier steunen. Er werden veel hechte vriendschapsbanden gemaakt. Ondanks de grote afstand, het ontzettend cultuurverschil, de andere geloofsovertuiging,… zijn de contacten eerlijk, oprecht en blijvend.

Ook ikzelf heb na een jaar gewoond en gewerkt te hebben bij de familie Sène (het huis is één met de school ) een echte familieband met hen . Door mijn positief verhaal werden ook mijn familie , vrienden, kennissen, buren, vrienden van mijn ouders,... nieuwsgierig en enthousiast om het project en de familie Sène te ontmoeten en steunen. Zo groeiden de relaties, de steun voor het schooltje, de ontmoetingen met de Sènes hier bij ons en daar in M’Bour.

In sept ’99 vertok ik met mijn schoolvriendin Ann richting M’Bour. Gepakt en gezakt, tientallen dozen vol schoolmateriaal, speelgoed enz achter ons aan op de boot naar Dakar. 

Het was een heel hartelijke ontvangst, hoe kennen we de Senegalesen ook anders, maar toch geen eenvoudige start, door de ongelooflijke hitte van de regenseizoen, de omschakeling van voeding, de vele indrukken,...

Na 2 weken bleef ik alleen achter, wachtend op de start van het schooljaar, dat met de nodige ‘retard’ stilletjes op gang kwam.

Diep in m’n hart wou ik toch liever terug mee met Ann naar België, wat had ik mezelf toch aangedaan, zo ver weg, helemaal alleen als Toubab midden in het Afrikaanse leven...

Maar gelukkig overtuigde mr Sène me om te blijven. Hij beloofde me zelfs een kamer te bouwen naast de salon, zodat ik niet meer in de bureau van de school moest slapen.

Het werd een heel boeiend jaar. Ik leerde veel bij, paste me meer en meer aan aan de Afrikaanse manier van leven, leerde veel mensen kennen, maar ook de natuur en cultuur door rond te toeren in het land, met de taxi brousse of zelf achter het stuur van de auto van de buren... Vooral wanneer vrienden en familie uit België me kwamen bezoeken. Maar ook mr en mevr Sène namen me regelmatig mee naar de brousse, feesten,...

de vismarkt

visvangst is een grote bron van inkomsten

mijn Senegalese zusje op de rug.

  









het leven in de dorpen van de brousse

cultuur en natuur

Tijdens het lesgeven, samen met mr Dione in het 2°lj leerde ik het Afrikaanse onderwijs door en door kennen, met z’n goeie en minder goeie kanten.

 mijn klas in M'Bour: GSEM  2° lj (CP), oktober 1998

Na mijn jaar in Senegal werd ik onderwijzeres in een lagere Freinetschool in Brugge (De Tandem), waar ik nog steeds werk.

Tijdens mijn eerste jaar als lk 5°/6°lj leerde ik de kinderen veel over het onderwijs in Afrika, over de cultuur, de grote verschillen,... Samen met de kinderen vulden we een geel busje , le car jaune, die ik kon kopen dank zij financiële steun van veel mensen, en stuurde ik het op naar mr Sène, om de kinderen van en naar school te brengen. Het busje , in ’99 al 10 jaar oud, rijdt nog steeds, na 14 jaar, dank zij de goeie zorgen van mr Sène en de onderdelen die af en toe meekomen uit België.

de 'car jaune' 2012. Al 25 jaar op de baan...

al héél veel kindjes naar school gebracht !

Het is ongelooflijk hoeveel inzet, energie mr en mevr Sène al tientallen jaren stoppen in de bouw van de school en de cases communautaire in de brousse.

Al in '98 stond ik versteld van hun grote doorzetting. 

Mme Sène ( Dieye N'Diaye), toen al 4 kindjes op de wereld gezet, studeerde in de week op kot in Dakar, om kleuter inspectrice te worden, om haar steentje te kunnen bijdragen in de opvoeding en het onderwijs van de kleine kinderen in Senegal. Naast de steun voor de school GSEM, hebben veel mensen zich ingezet om haar te helpen met de bouw van de cases communautaires, de kleuterklasjes in de brousse. Die kleuterklassen zijn de basis voor het latere onderwijs van de kinderen uit de brousse.

De kleuters leren in de case Frans, kunnen er tekenen, zingen, puzzelen, koken met de mama’s,… ( als er middelen zijn om materiaal te kopen) en zijn zo goed voorbereid om naar het eerste leerjaar te gaan in de stad. Wie naar school kan gaan, heeft een veel grotere kans op een goed leven later. Daarnaast krijgen de mama's ook tips, vorming over hygiëne, evenwichtige voeding, gezondheid, opvoeding en groei van hun kleintjes. ( soort kind en gezin )

Mme Sène zocht financiële middelen om ipv een strooien hut, soms enkel afdak, een stenen 'case' te bouwen per dorp om zo  de kinderen, de mama's en de leerkrachten een comfortabelere, veiligere, ruimere plek te bieden om zich voor te bereiden op de lagere school.
De kleuterleiders en leidsters ( éducateurs/éducatrices) krijgen ook van haar ( mme Sène) een degelijke opleiding. Het hele dorp wordt betrokken in het project van de case: mannen helpen aan de bouw, vrouwen krijgen vorming over hygiëne, voeding, opvoeding,... , een dorpsbewoner volgt de 'formation pégagogique' om de kleuters te begeleiden. 
De concrete noden voor het project van de 'cases communautaires' in de dorpen zijn de volgende:
     * financiën voor de bouw van een stenen case 
 ( klasruimte, apart kookgedeelte,   ruimte voor medisch onderzoek ) , een sanitair blok met sceptische put.
      * didactisch materiaal: schoolbord, leitjes, krijt, papier, potloden, puzzles, spelletjes, blokken,...
      * kledij voor de kinderen
      * financiële steun om grondstoffen voor voeding aan te kopen (kookmomenten met mama's, maaltijden voor de kinderen)
      * financiële steun om de kleuterleid(st)er(s) een loon te geven ( +/- 100 € per maand )

een case uit 'paille' , erg warm, geen comfort, gevaarlijk ( schorpioenen )en klein

een stenen 'case'  kleuterklas, bijna af

zo ziet de nieuwe case er vanbinnen uit

Mr Sène en zijn team zijn dag en nacht in de weer voor zijn lagere school, met hart en ziel !

Op vraag van de ouders van de kinderen van de lagere school , is hij in 2011 begonnen met de bouw van een middelbare school.

Dankzij financiële steun van mensen hier kon hij beetje bij beetje de middelbare school uitbouwen.

De school GSEM is een zeer degelijke, kwalitatieve school. De kinderen behalen goede resultaten, kunnen onder goede omstandigheden naar school ( geen stakingen, minder groot aantal lln dan in de publieke scholen, een mooi terrein om te spelen, sporten, busjes die hen naar school en naar huis brengen,…) Mr. Sène draagt goed zorg voor de kwaliteit van de school, het welbevinden van de leerkrachten en leerlingen.

Een school om te blijven steunen !

                         bouw van de middelbare school ( college)

De vele mensen die de familie Sène leerden kennen steunen elk op hun manier de school of de projecten van mevr. Sène in de brousse. De Sènes zijn iedereen daar erg dankbaar voor. Het geeft de kinderen in Senegal de kans op een betere toekomst.

Elk jaar gaan Vlamingen op bezoek bij de familie Sène om het project te leren kennen. Zo worden de contacten  onderhouden en de evolutie van het schoolproject van dichtbij gevolgd.

Ikzelf probeer tweejaarlijks op bezoek te gaan. 
De band met de familie Sène blijft erg belangrijk. 

Zowel de verdere bouw van de school GSEM en het parrainagesysteem,  de verdere steun voor de case communautaire in Fissel ( dorp ) willen wij graag financieel steunen.
De laatste jaren ( 2012 - 2017 ) steunen wij de projecten van mr. en mme Sène als volgt:

     * financiële acties ( kaas-en wijnavond, fietssponsortocht georganiseerd door mijn ouders en 6 vrienden van hen die in jan.'13 naar Senegal trokken en bij de familie Sène verbleef) voor de bouw van het college bij GSEM ( aanleg sportterrein )
    * verkoop van artisanaat  ( gerief meegebracht uit senegal ) en andere kleine acties voor de bouw van de case communautaire en materiaal aan te kopen voor de werking van de case in Fissel ( dorp in de brousse )
   * broederlijk delen actie door de leerlingen van Sint Andreas Garenmarkt en Joezefienen Brugge om de bouw en de inrichting van de lokalen in het college (GSEM) te financieren en de kleuterklas in Fissel te steunen.
  * financiële steun van vrienden: bvb. de geboorte van de baby van van vrienden zorgt ervoor dat heel wat kinderen in de school in M'Bour ( GSEM) de kans krijgen om degelijk onderwijs te volgen : aankoop didactisch materiaal, schriftjes, potloden,... en andere noodzakelijke middelen.
  * Opnieuw kaas- en wijnavond in 2017 om een nieuw project te steunen (bouw van kleuterklas in een ander dorp, aankoop minibus voor vervoer leerkrachten, studenten en kinderen tussen de stad en het dorp),...
  * parrainage systeem : peter/meterschap
Kinderen uit de armste gezinnen kunnen ook naar school door de hulp van een meter/peter van bij ons.